سرنوشت تپه معصوم‌زاده، این محوطه باستانی هزاران ساله در جنوب شهر بجنورد پس از فرازوفرودها و پیگیری‌های فراوان، اکنون در راستای خواستِ مردم قرار گرفته و بنا است تا با تملک و اجرای طرح‌های توسعه‌ای و رونق این محوطه تاریخی، انتظار چندین ساله مالکان آن نیز به پایان برسد.
به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی، در جنوب شهر بجنورد و بر بلندای تپه‌ای مشرف‌به محوطه باستانی هزاران ساله موسوم به معصوم زاده، بارگاهی باشکوه با گنبدی فیروزه‌ای جلب نظر می‌کند که به امامزاده سلطان سید عباس(ع) یا معصوم‌زاده شهرت دارد.
با توجه به ظرفیت‌های این مکان تاریخی، مذهبی و گردشگری، طرح توسعه امامزاده سیدعباس(ع) از سوی استاندار خراسان شمالی مطرح و پس از انجام اقدامات کارشناسی و فنی، کلنگ اجرای این پروژه در ماه گذشته با حضور مسئولان کشوری و استانی بر زمین خورد.
این طرح نقطه عطفی برای احیای تپه باستانی معصوم زاده بجنورد نیز به شمار می‌رود چراکه اجرای این طرح فرصتی شد تا پس از چندین سال موضوع مالکان تپه معصوم‌زاده نیز موردتوجه قرار بگیرد و بناست با حل این مشکل، فضای در اختیار گرفته‌شده به‌عنوان فضای باز فرهنگی و تقویت هویت شهری مورداستفاده قرار بگیرد.
تشکیل پرونده از سوی مالکان تپه معصوم زاده بجنورد
علی مستوفیان، سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی با اشاره به تشکیل پرونده از سوی مالکان تپه معصوم زاده برای حل‌وفصل این موضوع گفت: «خوشبختانه پس از جلسات متعدد با مالکان و پیگیری موضوع، اراضی از سوی کارشناسان رسمی دادگستری، ارزیابی و قیمت‌گذاری شد تا با همکاری شهرداری، به‌صورت خرید و یا زمین معوض بتوانیم با مالکان توافق کنیم.»
او، نوید تعیین تکلیف مالکان تپه ثبتی معصوم‌زاده بجنورد و تبدیل فضای ۷ هکتاری از محوطه این اثر ثبتی به فضای باز شهری را داد و عنوان کرد: «با ایجاد فضای باز شهری در این مکان و اجرای طرح توسعه امامزاده سیدعباس(ع)، مجموعه شاخصی از گردشگری فرهنگی و مذهبی در مرکز استان شکل خواهد گرفت.»
سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی تقویت هویت شهری و تعاملات اجتماعی را ازجمله پیامدهای این طرح عنوان کرد و افزود: «عرصه آیینی، فرهنگی، تجاری، باغ ایرانی، صنایع‌دستی، سوغات، سایت موزه، رستوران، فضای سبز و... در این پروژه در نظر گرفته شده است.»
تکمیل مطالعات باستان‌شناسی در محوطه معصوم زاده
دکتر زهرا لرزاده، سرپرست هیئت باستان‌شناسی تپه معصوم زاده بجنورد با اشاره به ساماندهی این محوطه تاریخی و برنامه‌ریزی‌ها برای راه‌اندازی سایت موزه گفت: «در این راستا، مطالعات باستان‌شناسی و فصل جدیدی از کاوش‌ها آغاز شده است.»
او از تداوم این کاوش‌ها خبر داد و افزود: «محوطه معصوم‌زاده با توجه به موقعیت مکانی آن، نه‌تنها در شناخت روند شکل‌گیری و تغییرات پهنه شهر بجنورد در طول زمان، بلکه در مطالعات دوران اسلامی منطقه به‌طور خاص و نیشابور بزرگ و خراسان به‌طور عام، اهمیت بسزایی دارد.»
او ارزش‌های بنیادین شهر و پهنه فرهنگی بجنورد را وابسته به تمام اجزایی دانست که این شهر و تحول تاریخی آن از آغاز شکل‌گیری تا امروز به‌طور یکپارچه تعریف می‌کند و اظهار کرد: «دور جدید مطالعات باستان‌شناختی با هدف گاهنگاری، شناخت روند شکل‌گیری و گسترش محوطه به‌عنوان یک استقرار شهری و رابطه طبیعی و تاریخی آن با شهر و جلگه امروز بجنورد در پی درک این مهم انجام می‌شود.»
سرپرست هیئت باستان‌شناسی تپه معصوم زاده بجنورد گفت: «بر اساس یافته‌های فصل نخست کاوش، به نظر می‌رسید که این منطقه شاهد استقرار شهری با رونق زیاد به‌ویژه در سده‌های پنجم و ششم هجری قمری بوده است و تنوع و تراکم انواع یافته‌های سفالی و غیرسفالی که در فضاهای صنعتی و زیستی یافت شده نیز خود نشان دیگری از رونق این استقرار شهری در دوره سلجوقی است.»
لرزاده ابراز امیدواری کرد: «با تداوم پژوهش‌های بلندمدت، توان بالقوه‌ای که حیات پایدار این محوطه تاریخی را تضمین می‌کند، شناسایی کنیم و برای حفظ اصالت و ارزش‌های اقتصادی، تاریخی و فرهنگی مردم به‌کار گیریم.»
او تصریح کرد: «انجام پژوهش‌های بلندمدت در این محوطه با رویکرد به منظر تاریخی شهر بجنورد، نه‌تنها شناخت ما را از عناصر حیات آن در طول زمان و تحول آن در نظام شهرنشینی و شهرسازی در جغرافیای تاریخی ایران افزایش دهد، بلکه هم‌زمان این امکان را فراهم کند تا توان بالقوه‌ای را که حیات پایدار این شهر را تضمین کرده شناسایی کرده و برای حفظ اصالت، ارزش‌های اقتصادی، تاریخی و فرهنگی مردم این سرزمین کهن به‌کار گیریم.»