هم‌زمان با روز دهم بهمن‌ماه، آیین کهن “سده” در روستای اندوقان از بخش سنخواست شهرستان جاجرم برپا شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی، عصر روز پنجشنبه ۱۰ بهمن‌ماه ۹۸، قریب به یک هزار نفر از مردم شهرستان جاجرم در روستای اندوقان با افروختن آتش، نقالی و شاهنامه‌خوانی، این آیین باستانی زمستانی را گرامی داشتند.
روایت‌های مختلفی درباره دلیل برگزاری این آیین در ایران باستان وجود دارد، در برخی از روایت‌های تاریخی این‌طور آمده که صد روز که از زمستان بزرگ می‌گذشت ایرانیان آیین سده را برپا می‌کردند، چراکه در تقویم کهن، زمستان ۱۵۰ روزه و تابستان ۲۱۰ روزه بود. از اول زمستان (اول آبان ماه) تا ۱۰ بهمن که سده است، ۱۰۰ روز و از ۱۰ بهمن تا نوروز و اول بهار ۵۰ روز و ۵۰ شب بوده. آن‌ها بر این باور بودند که در این زمان، اوج و شدت سرما سپری شده، به همین دلیل همه در دشت و صحرا گرد هم جمع می‌شدند و تلی بزرگ از خار و خس و هیزم جمع می‌کردند و با همین‌که شب فرامی‌رسید، آتش هم روشن می‌شد. به این شکل آنچه از سرما باقی مانده بود از بین می‌رفت. از آنجایی هم که همه در روشن کردن آتش مشارکت می‌کردند، سده، آیینی بود نشان‌دهنده همبستگی و مشارکت مردم.
آیین سده با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در فهرست میراث ناملموس به ثبت ملی رسیده است.